Kαλώς ήρθατε στο ιστολόγιό μου για το μάθημα της Μουσικής στο Γυμνάσιο! Εδώ θα βρείτε εκπαιδευτικό υλικό, ιδέες, φύλλα εργασίας, βίντεο και παρτιτούρες που έχω δημιουργήσει σύμφωνα με τις ανάγκες που παρουσιάζονται κάθε σχολική χρονιά. Καλή πλοήγηση!
Πλησιάζουν τα Χριστούγεννα!
Το να ακούσουμε και να τραγουδήσουμε μόνο χριστουγεννιάτικα τραγούδια στην τάξη είναι κάτι συνηθισμένο, ξεπερασμένο (κατά τη γνώμη μου) και πολλές φορές υπάρχουν τάξεις που καμία διάθεση δεν έχουν να τραγουδήσουν...Ίσως μόνο ξενόγλωσσα τραγούδια, αλλά και πάλι δυσκολεύονται...
Πέρυσι, δοκίμασα τις παρακάτω ομαδικές δραστηριότητες στην Α' λυκείου και Γ' γυμνασίου και ομολογώ ότι επειδή η κάθε ομάδα είχε να παρουσιάσει κάτι διαφορετικό, το ενδιαφέρον τους διατηρήθηκε αμείωτο και διασκέδασαν στο τελευταίο μας μάθημα πριν κλείσουμε για γιορτές!
Η προετοιμασία που έχετε να κάνετε είναι η εξής:
- Κάντε copy paste εικόνες και τα κείμενα από το παρακάτω έγγραφο (5 κείμενα και 5 εικόνες)
- Τυπώστε τις σελίδες
- Κόψτε τις σε μέγεθος περίπου Α5 και πλαστικοποιήστε τις έτσι ώστε στη μία μεριά να υπάρχει εικόνα και στην άλλη κείμενο με τις δραστηριότητες.
Το αποτέλεσμα θα είναι κάπως έτσι...
- Κρατάτε στο μάθημα 2 τρίγωνα και 2 κουδουνάκια
-Μοιράστε τα παιδιά σε ομάδες των 4-5 ατόμων και πείτε τους να διαλέξουν έναν που θα είναι υπεύθυνος να διαλέξει μια κάρτα βλέποντας τις εικόνες και να διαβάζει την εκφώνηση της δραστηριότητας κατά την παρουσίαση. (7 λεπτά)
- Δώστε στα παιδιά συγκεκριμένο χρόνο για να επεξεργαστούν και να προετοιμάσουν τις δραστηριότητες. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα ξυπνητήρι, ή κάποιον άλλο έντονο ήχο για τη λήξη του χρόνου. (15 λεπτά)
- Με τυχαία σειρά, οι ομάδες παρουσιάζουν τις δραστηριότητες που τους έτυχαν. Σε κάποιες ομάδες υπάρχει και αλληλεπίδραση με τα υπόλοιπα παιδιά της τάξης. (13 λεπτά)
- Στο τέλος, σαν επιβράβευση ή σαν αποχαιρετισμός μπορείτε να κάνετε "πρόβα" τα κάλαντα των Χριστουγέννων, ή κάποιο άλλο τραγούδι (κατά προτίμηση ελληνικό) και να λήξει ευχάριστα το μάθημα. (5 λεπτά)
Αφού έχουν μπει στο χριστουγεννιάτικο κλίμα, νιώθουν περισσότερο ομάδα από ότι στην αρχή του μαθήματος, έχουν χαλαρώσει και είναι πιο "ανοικτά" στο τραγούδι (αν αντιμετωπίζετε πρόβλημα συμμετοχής σε αυτό).
Χριστουγεννιάτικες εικόνες για την πίσω όψη των καρτών μπορείτε να βρείτε ΕΔΩ
Τα κείμενα με τις δραστηριότητες των ομάδων θα τα βρείτε ΕΔΩΩΩΩΩΩ !!!
Καλησπέρα σε όλους!...και καλή δύναμη στη νέα σχολική χρονιά που διανύουμε!...
Λοιπόν!
Είμαστε έτοιμοι για το 8ο Συνέδριο της ΕΕΜΕ στη Θεσσαλονίκη???
Θα ήθελα να σας ενημερώσω για το εργαστήριο που θα κάνουμε εκεί με την αγαπητή συνάδελφο Τζένη Καρούμπαλη!
Μετά από το Co-post#1: Whose is that song? τον Μάιο... εμπνευστήκαμε και οι 2 και εισηγηθήκαμε ένα εργαστήριο που θα συνδυάζει τη χρήση μουσικών εργαλείων web 2.0 με θέματα μουσικής παραγωγής και εφαρμογής των μουσικών γνώσεων και της ακουστικής αντίληψης των μαθητών μας για το γυμνάσιο και λύκειο.
Μπορείτε να βρείτε πληροφορίες για το συνέδριο εδώ
Το εργαστήριό μας με τίτλο:
Μουσικό Διαδραστικό Εργαστήριο σχετικά µε τις ανταλλαγές παραδοσιακών
µελωδιών και τις ανταλλαγές- κλοπές δηµοφιλών τραγουδιών για το µάθηµα της µουσικής στη
δευτεροβάθµια εκπαίδευση
θα γίνει το Σάββατο 24/11/2018, 16:00- 17:15 στην Αίθουσα Συνεδρίων του Πα. Μακ.
Ο αριθμός θέσεων είναι περιορισμένος!
Απαραίτητη κάποια προσωπική ηλεκτρονική συσκευή (laptop/netbook/tablet/κινητό τηλέφωνο) με δυνατότητα χρήσης δικτύου wi-fi ή προσωπικού δικτύου δεδομένων.
Μπορείτε να βρείτε πληροφορίες για τα εργαστήρια του συνεδρίου εδώ και για το αναλυτικό του πρόγραμμα εδώ
Όλα ξεκίνησαν χθες όταν βρήκα ένα βίντεο στο YouTube σχετικά με κλοπές μελωδιών (και καμιά φορά μετάφραση αγγλικών στίχων) ξένων τραγουδιών και δημιουργία νέων τραγουδιών της ελληνικής μουσικής βιομηχανίας, τα οποία έκαναν μεγάλη επιτυχία. Πραγματικά δεν πίστευα στα αυτιά μου για κάποια από αυτά καθώς αγνοούσα την ύπαρξή τους ή δεν είχα συνειδητοποιήσει την ομοιότητά τους στη μελωδία και ενορχήστρωση!.... Ο λόγος για τα παρακάτω βίντεο:
Θεώρησα πολύ καλή ιδέα να τα δημοσιοποιήσω στο facebook σε σχετικές ομάδες....(πραγματικά αξίζει να τα παρακολουθήσετε και τα δύο!) ως ιδέα ενεργοποίησης της κριτικής ακοής των μαθητών μας, της ενεργητικής μουσικής ακρόασης και της ανάδυσης του προβληματισμού περί μουσικής "πατρότητας" και παρθενογένεσης της μουσικής. Τι είναι τα πνευματικά δικαιώματα και πως κατοχυρώνονται? Πόσο επηρεάζει η ενορχήστρωση του τραγουδιού?
Σε άλλο σημείο της Ελλάδας (Πάτρα), μια πολύ καλή συνάδελφος, η Τζένη Καρούμπαλη, ήρθε να συμπληρώσει τον προβληματισμό μου, την απογοήτευση και την έκπληξη μου με μία δική της ανάρτηση στο ιστολόγιό της υπό τον ίδιο τίτλο.... Οπότε, δημιουργήθηκε αβίαστα και φυσικά ένα co-post με 2 δημιουργούς, συμπληρώνοντας ο ένας τη σκέψη του άλλου και εμπνέοντας ο ένας τη σκέψη του άλλου....
Στο εξαιρετικά ενδιαφέρον ιστολόγιο γράφει:
Ο τίτλος του άρθρου αυτού είναι παρμένος από τον τίτλο ενός ντοκυμανταίρ της Adela Peeva όπου παρουσιάζεται το θέμα της "πατρότητας" μιας παραδοσιακής μελωδίας η οποία είναι ευρέως διαδεδομένη στα Βαλκάνια και όχι μόνο...
Όπως είναι φανερό εδώ θα συζητηθεί το θέμα της "πατρότητας" τραγουδιών που ενώ έχουν νομικά κατοχυρωθεί συγκεκριμένους/ες συνθέτες/τριες μοιάζουν καταπληκτικά με τραγούδια άλλων συνθετών/τριών. Είναι κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας ή όχι;
Ο "δανεισμός" μουσικών στοιχείων από το έργο κάποιων άλλων συνθετών δεν είναι κάτι το καινούργιο στην ιστορία της μουσικής. Μάλιστα τέτοια φαινόμενα κάθε άλλο παρά επικριτέα ήταν μέχρι το πρώτο τρίτο του 19ου αιώνα (όπου η νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων άρχισε να παίρνει τη μορφή που έχει σήμερα) : O Johann Sebastian Bach δανειζόταν συχνά μελωδίες συγχρόνων του συνθετών (παραδείγματος χάριν του Dietrich Buxtehude, τον οποίο ο Johann Sebastian Bach είχε σε μεγάλη εκτίμηση) τις οποίες "μεταμόρφωνε" σε έργα σημαντικότατης καλλιτεχνικής αξίας. Κάποιες από τις Σπουδές Υπερβατικής Δεξιοτεχνίας του Franz Liszt είναι εμπνευσμένες από τα 24 Καπρίτσια του Niccolo Paganini (π.χ. η πέμπτη Σπουδή Υπερβασικής Δεξιοτεχνίας του Liszt έχει τη μελωδία του ένατου από τα 24 Καπρίτσια του Paganini). Το θέμα είναι κατά πόσον ο συνθέτης που "δανείζεται" μια μελωδία από κάποιον άλλον έχει τη μουσική ευφυία να την "αναδείξει" και να δημιουργήσει ένα έργο υψηλής καλλιτεχνικής αξίας...
Στην ιστορία της μουσικής είναι επίσης σύνηθες το να επηρεάζεται το έργο κάποιου συνθέτη από κάποιον άλλον συνθέτη (όσον αφορά το μουσικό στυλ). Ο Wolfgang Amadeus Mozart επηρεάστηκε σημαντικά (μεταξύ άλλων) από τη μουσική των γιων του Johann Sebastian Bach (κυρίως του Johann Christian Bach και του Carl Philipp Emanuel Bach). Στα πρώτα έργα του Ludwig van Beethoven φαίνεται η επίδραση που είχε από το έργο του Franz Joseph Haydn. Το θέμα είναι κατά πόσον ένας συνθέτης δεν κάνει στείρα μίμηση του έργου κάποιου άλλου συνθέτη, αλλά να "εμπλουτίζει" τη μουσική του με στοιχεία της δικής του μουσικής προσωπικότητας...
Στο χώρο της δημοφιλούς μουσικής, τώρα, πολυάριθμες δικαστικές διαμάχες έχουν γίνει για την "πατρότητα" τραγουδιών. Ενδεικτικά αναφέρεται η δικαστική διαμάχη του Μάνου Ψαλτάκη με το Χρήστο Δάντη σχετικά με την "πατρότητα" του τραγουδιού My number one, το οποίο κέρδισε το διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision το 2005 (με ερμηνεύτρια την Έλενα Παπαρίζου). Αρχικά, το τραγούδι αυτό είχε αποδοθεί στο Χρήστο Δάντη. Ο Μάνος Ψαλτάκης διεκδίκησε δικαστικά την "πατρότητα" του τραγουδιού και κέρδισε τη δικαστική διαμάχη (από το 2013 συνθέτης του τραγουδιού αυτού θεωρείται ο Μάνος Ψαλτάκης). Από την άλλη πλευρά υπάρχουν πολλά τραγούδια που μοιάζουν υπερβολικά μεταξύ τους, χωρίς όμως να έχει γίνει κάποια ποινική δίωξη σχετικά μεκλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας.
Τέτοιες προβληματικές είναι πιο εύκολο να προσεγγιστούν από μαθητές/τριες μέσω των βίντεο που παρέθεσα παραπάνω. Για τα τραγούδια που αναφέρονται στα βίντεο δεν είναι γνωστή κάποια δικαστική διαμάχη σχετικά με θέματα κλοπής πνευματικής ιδιοκτησίας...
Και για να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά...
Σύμφωνα με τον Ross Daly, για την παραδοσιακή μουσική, " όλες οι μουσικές παραδόσεις του κόσμου, ανεξαιρέτως, είναι προϊόντα εργασίας, αλληλεπίδρασης. Δεν υπάρχει στη μουσική παρθενογένεση, το καθετί είναι προϊόν συνύπαρξης, συνεργασίας διαφορετικών ειδών. [...] Όλες αυτές οι μουσικές, αυτά τα μουσικά ιδιώματα έχουν συγκεκριμένες ιστορικές σχέσεις που ανιχνεύονται μέσα από το χρόνο και είναι γνωστές, οπότε είναι ανιχνεύσιμες οι σχέσεις και οι αλληλεπιδράσεις."
Κάποιες φορές, το θέμα πάει δικαστικά με μηνύσεις, πρόστιμα και διαμάχες...κάποιες άλλες απλά δεν γίνεται αντιληπτό όταν αφορά η κλοπή τραγουδιού, κυκλοφορία σε άλλη χώρα και άλλη γλώσσα...
- να κατανοήσουμε πως η ενορχήστρωση μπορεί να ξεγελάσει, να δείχνει περισσότερο ότι ένα κομμάτι ομοιάζει με κάποιο ιδίου στυλ
-να ψάξουμε την αρμονία και τις αρμονικές συνδέσεις που υπάρχουν σε ένα τραγούδι
-να διδάξουμε στους μαθητές μας τις μελωδίες των τραγουδιών για να τις εσωτερικεύσουν και να ανακαλύψουν μόνοι τους αν υπάρχουν ομοιότητες σε δοσμένο μουσικό απόσπασμα
-να εφιστήσουμε την προσοχή των μαθητών όταν ακούνε μια νέα επιτυχία να προβληματίζονται και να ερευνούν τις επιρροές του τραγουδιού και τελικά να αναπτύσσουν μεταγνωστικές ικανότητες αναζητώντας οι ίδιοι απαντήσεις!
- να αναζητούν την αυθεντικότητα και την ποιότητα στη μουσική!
Εκτός, όμως από την ευρωπαϊκή (και ελληνική) και αμερικάνική μουσική παραγωγή, τα πράγματα γίνονται δυσκολότερα και περισσότερο άδικα για τους δημιουργούς, όταν πρόκειται για μεταφορές επιτυχιών σε άλλη γλώσσα!!!
Στο μυαλό μου έρχεται η Ινδία με τα ινδοπρεπή τραγούδια...με την τεράστια επιτυχία που έκαναν στην Ελλάδα, με τα ασύλληπτα κέρδη που απέφεραν και με την έλλειψη απόδοσης ποσοστών κερδών στους Ινδούς δημιουργούς από τους Έλληνες...
«Κάποτε η Ινδία κατέκτησε τους Έλληνες. Αυτή η κατάκτηση ήταν φαντασμαγορική, γεμάτη χρώματα, μουσικές και τραγούδια. Συνέβη στις αρχές της δεκαετίας του '50 με μία ταινία. Είχε τίτλο "Μαγκάλα, το ρόδον των Ινδιών" (Aan). Η παγκόσμια επιτυχία αυτής της ταινίας αποτέλεσε την αφορμή να ξεκινήσει μία ευρεία εισαγωγή ταινιών από την Ινδία στην Ελλάδα. Μία ανταλλαγή που κράτησε κάπου 15 χρόνια, με τη μεγαλύτερη συχνότητα μεταξύ των ετών 1958 - 1962. Εκατό και πλέον ταινίες προβλήθηκαν στην Ελλάδα, όχι πάντα οι καλύτερες, με θέματα κοινωνικά, ερωτικά, ιστορικά ή μυθολογικά. Χαρακτηρίζονταν από έντονο μελοδραματισμό και εκείνο που τις έκανε ιδιαίτερα αρεστές ήταν τα άφθονα τραγούδια που περιείχαν. Τα τραγούδια στις ινδικές ταινίες δεν ερμηνευόταν από τους ίδιους τους ηθοποιούς όπως πιστευόταν, αλλά από διάσημους playback τραγουδιστές. Φωτεινά παραδείγματα εκείνων των ινδικών λαϊκών μιούζικαλ και με τεράστια εμπορική επιτυχία, υπήρξαν "Ο αλήτης της Βομβάης" (Awaara) και η θρυλική "Γη ποτισμένη με ιδρώτα" (Mother India). [...] Εκείνο που άρεσε στους Έλληνες θεατές περισσότερο στις ινδικές ταινίες, ήταν τα τραγούδια τους. Αυτό κέντρισε το επιχειρηματικό δαιμόνιο ορισμένων Ελλήνων λαϊκών συνθετών που διασκεύασαν ή αντέγραψαν ινδικά τραγούδια, και με ελληνικούς στίχους τα παρουσίασαν ως δικά τους δημιουργήματα. Με αυτόν τον τρόπο η εισβολή της Ινδίας και στην ελληνική μουσική ήταν αναπόφευκτη. Παραδόξως εκείνα τα τραγούδια που στο σύνολο της ελληνικής δισκογραφίας των δεκαετιών 1950 - 1960 αποτελούν μικρό ποσοστό, έμειναν παρ' όλα αυτά διαχρονικά, θα λέγαμε ίσως και κλασσικά. Αποτελούν πλέον αντιπροσωπευτικά "ελληνικά" λαϊκά τραγούδια εκείνης της περιόδου. Γνωστότερα παραδείγματα: "Αυτή η νύχτα μένει", "Καρδιά μου καημένη", "Όσο αξίζεις εσύ" κ.ά. Το όνομα της διάσημης Ινδής ηθοποιού Μαντουμπάλα έγινε θρύλος στην Ελλάδα με τις μεγάλες επιτυχίες του Στέλιου Καζαντζίδη: "Μαντουμπάλα" και "Αράπικα κορμιά". Όμως, σύντομα αυτές οι διασκευές ή αντιγραφές έγιναν αντιληπτές και τα τραγούδια εκείνα κατακεραυνώθηκαν μέσω του Τύπου με χαρακτηρισμούς όπως: Ινδοπρεπή, Ινδιάνικα, Ινδο-γυφτοειδή κατασκευάσματα κλπ. Έτσι τα ινδικά τραγούδια και η μόδα τους έληξαν άδοξα».
Νομίζω, με αυτόν τον τρόπο, η παραδοσιακή μουσική των διάφορων χωρών που εκτενώς αναφέρει το βιβλίο της B' Γυμνασίου μπορεί να παρουσιαστεί και να διδαχθεί μέσα από άλλη οπτική....τόσο της ερμηνείας των ομοιοτήτων στην παραδοσιακή μουσική ως ένδειξη αλληλεπίδρασης και συνύπαρξης των χωρών....όσο και ως ένδειξη έλλειψης έμπνευσης και απόδειξης ύπαρξης ισχυρών μουσικών επιρροών των συνθετών. Επίσης, ως ανάγκη επιτυχίας σύμφωνης με τις επιταγές της μουσικής βιομηχανίας που θυσιάζει στο βωμό του χρήματος την αυθεντικότητα της μουσικής σύνθεσης.
Η Καρούμπαλη Ευγενία γεννήθηκε στην Αθήνα το 1974. Εργάζεται ως εκπαιδευτικός μουσικής στη δημόσια δευτεροβάθμια (και περιστασιακά στην πρωτοβάθμια) εκπαίδευση από το 1998. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στις επιστήμες της Αγωγής (κατεύθυνση μουσική παιδαγωγική) (Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, 2015). Είναι απόφοιτος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, 1998). Επίσης έχει σπουδάσει πιάνο (δίπλωμα πιάνου, τάξη Μαρίνας Λαμπρινούδη) και ανώτερα θεωρητικά (πτυχίο φούγκας & ενοργάνωσης πνευστών οργάνων, τάξη Νικηφόρου Νευράκη) στο Εθνικό Ωδείο στην Αθήνα. Έχει συμμετάσχει ως εισηγήτρια σε επιστημονικά συνέδρια τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν τη μουσική παιδαγωγική στη γενική πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, τις σχολικές γιορτές και τα προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων.
Με χαρά, θέλω να μοιραστώ μαζί σας κάποια ιστολόγια που υπάρχουν στο διαδίκτυο για το μάθημα της μουσικής! Τα 3 από αυτά είναι τριών συναδέλφων μου που αποτελέσαμε έμπνευση ο ένας για τον άλλο για να προχωρήσουμε στη δημιουργία τους και να μοιραζόμαστε με όλους σας χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό και καλές πρακτικές μας στην τάξη! Το 4ο είναι είναι του Πρότυπου Πειραματικού Γυμνασίου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και το 5ο είναι το ηλεκτρονικό μουσικό περιοδικό του 2ου γυμνασίου Λαμίας.
Λοιπόν, για την πρωτοβάθμια έχουμε εξαιρετικές ιδέες, σχέδια μαθημάτων, κριτικές βιβλίων και προβληματισμούς στα ιστολόγια:
"Σε αυτό το ιστολόγιο θα δημοσιεύονται ιδέες, μουσικά παιχνίδια και σχέδια μαθήματος, που χρησιμοποιώ στο μάθημα της Μουσικής Αγωγής στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Απευθύνεται κυρίως σε εκπαιδευτικούς Μουσικής, αλλά και σε όσους αγαπούν τη Μουσική και θέλουν να την ενσωματώσουν στο μάθημά τους ως εκπαιδευτικοί άλλης ειδικότητας ή και γονείς που θέλουν να περάσουν δημιουργικές στιγμές με τα παιδιά τους".
Η συνάδελφος Βίκυ Μέντζου από τη μακρινή Σουηδία πλέον μας συστήνεται: "My name is Vicky Mentzou and I am a Musicologist/Music Educator. I started teaching music more than 10 years ago in public schools in Greece. A few years back, me and my family decided to live that start of a new adventure. So we moved to Sweden, were I continued working as a music teacher in a middle school there. As a music teacher I love giving my students the opportunity to learn, play and understand music. And I am fascinated by the fact that for most of my students in public schools this music class is their only opportunity they will ever have. From SKG/ based in STHLM This will be my music education journal with just a few of my favourite things in class".
(οι αναρτήσεις της δημοσιεύονται τόσο στα αγγλικά όσο και στα ελληνικά!)
Για τη δευτεροβάθμια, προτάσεις, μουσικά βίντεο, επιστημονικά άρθρα, προτεινόμενες ακροάσεις, δημιουργικές εργασίας και ιδέες στα ιστολόγια:
"Στην ιστοσελίδα αυτή έχω βάλει με αγάπη και μεράκι την πείρα που έχω αποκομίσει από την εργασία μου ως εκπαιδευτικός μουσικής στη δημόσια δευτεροβάθμια (και λίγο στην πρωτοβάθμια) εκπαίδευση από το 1998. Ελπίζω το περιεχόμενο της ιστοσελίδας που έφτιαξα να βοηθήσει άλλους και άλλες εκπαιδευτικούς μουσικής, καθώς "στη ζωή όλα είναι δανεικά" (όπως λέει η μητέρα μου)..."
Πρόκειται για το ιστολόγιο για το μάθημα της Μουσικής στο Γυμνάσιο του Πρότυπου Πειραματικού Γυμνασίου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Υπάρχει υλικό για κάθε τάξη ξεχωριστά, δημιουργικές εργασίες των μαθητών και προτάσεις ακρόασης με υπεύθυνη καθηγήτρια τη Ζωή Τσιλίκη. 5. Μινοράκι- Το ηλεκτρονικό μουσικό περιοδικό του 2ου Γυμνασίου Λαμίας http://minoraki2.blogspot.gr/
Το "Μινοράκι" βραβεύτηκε με το "ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ" του θεσμού "Αριστεία και ανάδειξη καλών πρακτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση", του Υπουργείου Παιδείας, Δια βίου μάθησης και Θρησκευμάτων, στις 23 - 6 - 2011. Πρόκειται για μια από τις δραστηριότητες του μαθήματος της μουσικής που σκοπό έχει απ’ τη μια να προβάλει τους καλλιτεχνικούς προβληματισμούς αλλά και την φωνή των παιδιών για τα πολιτιστικά θέματα κι απ’ την άλλη να ανοίξει τους ορίζοντες των μαθητών πέρα από τη σχολική τάξη στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Περιλαμβάνει εργασίες μαθητών στο μάθημα της μουσικής στο γυμνάσιο, ενδιαφέροντα βίντεο, ακροάσεις και παρέχεται σύνδεση με τα σχολικά διδακτικά πακέτα και των 3 τάξεων. Συντονίζει ο συνάδελφος Δημήτρης Γρίβας. Με χαρά θα δεχθώ τις προτάσεις σας για εμπλουτισμό της παραπάνω δημοσίευσης! Αν γνωρίζετε και άλλα ιστολόγια/ ιστοσελίδες με εκπαιδευτικό υλικό για το μάθημα της Μουσικής ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ, μη διστάσετε να αφήσετε σε σχόλιο τη διεύθυνσή του! (η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν πολλά blogspot στην αγγλική γλώσσα που ναι μεν, δίνουν ιδέες, έμπνευση και χρήσιμες πληροφορίες, αλλά τις περισσότερες φορές είναι εκτός καθημερινής ελληνικής πραγματικότητας...) Θα τα πούμε σύντομα με νέο post για τη δημοφιλή μουσική!
Άλλη μία ταινία εκπαιδευτικού περιεχομένου που μπορείτε να παρακολουθήσετε με τους μαθητές σας στο γυμνάσιο!!! Αφορά τον Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ και μπορεί να προβληθεί στο πλαίσιο της ενότητας Ευρωπαϊκές Προδιαγραφές (Β' γυμνασίου) αλλά και στο πλαίσιο της Δ' ενότητας "ΥΦΑΙΝΩ ΚΙ ΑΛΛΗ ΜΟΥΣΙΚΗ " A,B στη σειρά (Α΄γυμνασίου). Η ταινία διαρκεί περίπου 50 λεπτά (κάνοντας 2-3 μικρές περικοπές μπορείτε να την προσαρμόσετε στη διδακτική ώρα των 40 λεπτών ή να αξιοποίησετε λίγα λεπτά από το διάλειμμα αν συμφωνούν και οι μαθητές!).
Παρουσιάζει τη ζωή του Μπαχ στην Αυλή του Δούκα, την καταπίεση που δεχόταν για να συνθέτει κατά παραγγελία μουσική και να μην ασχολείται με δικές του συνθέσεις, και τον αγώνα του για ελευθερία έκφρασης. Είναι πολύ διδακτική, ευχάριστη και ακυκλοφόρητη ταινία στην Ελλάδα. Bach's fight for freedom
❗❗στείλτε μου προσωπικό μήνυμα αν θέλετε την ταινία... έχει κατέβει από YouTube και λόγω μεγέθους δεν μπορώ να την ανεβάσω στο Blog
(τον υποτιτλισμό έχει αναλάβει ο συνάδελφος Βασίλης Μούσκουρης που επιμελήθηκε και τον υποτιτλισμό της ταινίας "Beethoven lives upstairs"--- περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε σε προηγούμενη ανάρτησή μου εδώ)
ΕΠΕΙΔΗ Η ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΤΑΙΝΙΑ ΕΧΕΙ ΑΠΟΣΥΡΘΕΙ ΑΠΟ ΤΟ YouTube ΛΟΓΩ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ...
βρήκα αυτό το βίντεο μιας συναδέλφου για τον Μπαχ ( με μορφή παρουσίασης βέβαια και όχι ταινίας)
Έχετε υπόψη σας πόσοι καθηγητές μουσικής γυμνασίων (Middle School Music Teachers) στο διαδίκτυο μοιράζονται τις γνώσεις τους με την υπόλοιπη εκπαιδευτική κοινότητα???
Θα σας παραθέσω χρήσιμα site και Blogspot τα οποία έχουν φτιάξει συνάδελφοι από διάφορα μέρη του κόσμου οι οποίοι προτείνουν, δημιουργούν βοηθητικό εκπαιδευτικό υλικό (κάποιες φορές πρέπει να πληρώσεις για να το "κατεβάσεις"...υπάρχουν και αρκετά δωρεάν φύλλα εργασίας όμως...μην απογοητεύεστε!) για το μάθημα της μουσικής στο γυμνάσιο (7th, 8th, 9th grades) , κάνουν ραδιοφωνικές μεταδόσεις (Podcasts) συζητώντας για θέματα μουσικής διδασκαλίας και δημιουργούν επιμορφωτικά βίντεο βάσει της εμπειρίας τους και των καλών πρακτικών που έχουν ήδη εφαρμόσει.
Μπορείτε να εγγραφείτε ως μέλη (δωρεάν) και να λαμβάνετε ενημερωτικά Mail, να σας δίνονται δωρεάν φύλλα εργασίας, κωδικοί για εκπτώσεις στο ηλεκτρονικό τους κατάστημα και να μαθαίνετε νέα στο χώρο της μουσικής εκπαίδευσης.
http://www.mrsmiraclesmusicroom.com/ (μπορεί να είναι για την πρωτοβάθμια, έχει όμως ωραίες ιδέες και υλικό που μπορεί να αξιοποιηθεί και στο γυμνάσιο με αλλαγές)
https://nafme.org/ National Association for Music Education (περισσότερο ακαδημαϊκό πλαίσιο)
https://en.islcollective.com/ Αν και έχει πολύ υλικό για την αγγλική ως κύρια ή ξένη γλώσσα, εντούτοις έχω βρει πολλά τραγούδια με στίχους και ερωτήσεις ως δραστηριότητες ακρόασης που μπορούν να επεξεργαστούν/μεταφραστούν εύκολα (editables).
https://www.eeme.gr/ η δική μας Ελληνική Ένωση για τη Μουσική Εκπαίδευση με εκδόσεις, βιβλιοπαρουσιάσεις και εκπαιδευτικό υλικό! Μη διστάσετε να γίνετε μέλη!
Ασφαλώς στο pinterest γίνεται πανικός!!! Αρκεί να γράψετε λέξεις-κλειδιά και να περιηγηθείτε. Άπειρα φύλλα εργασίας (στα αγγλικά), ιδέες, προτάσεις, αφίσες, εικόνες, test, ασκήσεις ακόμη και παρτιτούρες!! Συνδεθείτε και φτιάξτε τους δικούς σας "πίνακες" με το υλικό σας το οποίο μπορείτε να επισκεφθείτε, να "κατεβάσετε" ή απλά να αντλήσετε έμπνευση! Σας παραθέτω κάποιους δικούς μου πίνακες με υλικό που με ενδιαφέρει για την τάξη της μουσικής
Την επόμενη φορά που θα χρειαστείτε κάποια ιδέα για το μάθημά σας, ένα κλικ σε κάποια από τις παραπάνω διευθύνσεις νομίζω θα σας δώσει έμπνευση και λύση!
Σήμερα σκέφτηκα να μοιραστώ μαζί σας τις Ρυθμικές Κάρτες που χρησιμοποιώ στο μάθημα για την Α' γυμνασίου- ως επανάληψη για να δω τι θυμούνται από το Δημοτικό ή μετά από σύντομη επανάληψη/φρεσκάρισμα που κάνουμε στην τάξη, αλλά και στην Α' 1 ενότητα του βιβλίου Διάλογοι στην ήπειρο του ρυθμού Οι κάρτες αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στη Β΄γυμνασίου στην ενότητα Σε ρυθμούς....αφρικάνικους μιας και η Αφρική χαρακτηρίζεται για τους έντονους ρυθμούς της οπότε βρίσκω ευκαιρία να αφιερώσω αρκετό χρόνο σε παίξιμο με τα κρουστά όργανα της τάξης και σε ρυθμικές ασκήσεις γενικότερα.
Για τις ρυθμικές μου κάρτες λοιπόν, θα χρειαστείτε:
- χρωματιστό χαρτί Α4 φωτοτυπικού
- μαρκαδόρο σε έντονο χρώμα (μπλε/μαύρο/κόκκινο)
- ψαλίδι
- διαφάνειες πλαστικοποίησης Α4
- μηχάνημα πλαστικοποίησης
Τα ρυθμικά μοτίβα προσαρμόζονται στις γνώσεις των μαθητών σας αλλά και στην ύλη που έχετε καλύψει στην τάξη. Υπάρχει τόση ανομοιογένεια σε μια γυμνασιακή τάξη όπου παιδιά από διάφορα Δημοτικά έχουν συναντηθεί, που δεν γίνεται να προβλέψεις τις προϋπάρχουσες γνώσεις τους!
Στο χρωματιστό χαρτί, γράψτε με μεγάλα, καθαρά και εμφανή μουσικά σύμβολα το μοτίβο που επιθυμείτε. Κόψτε σε φαρδιές λωρίδες το χαρτί (σε 2 ανά φύλλο) και τοποθετήστε τις σε διαφάνεια πλαστικοποίησης. Περάστε τη σε ήδη προθερμασμένο πλαστικοποιητή και κόψτε τις. Με αυτόν τον τρόπο, προστατεύετε τις κάρτες σας από τη φθορά και παράλληλα είναι θελκτικές στους μαθητές.
Παρουσιάστε τις ρυθμικές κάρτες σας και ζητήστε από τους μαθητές σας να τις αναπαράγουν ρυθμικά με παλαμάκια, στράκες, χτύπημα στο θρανίο κ.τ.λ. Μπορείτε κάθε φορά να ζητάτε και κάποιον άλλο τρόπο έτσι ώστε να μην είναι βαρετή η επανάληψη. Επίσης, με τις πλαστικοποιημένες κάρτες μπορούν πανεύκολα να δουλέψουν τα ρυθμικά μοτίβα σε ομάδες που θα χωρίσετε εσείς. Οι μαθητές διασκεδάζουν καλλιεργώντας την ομαδικότητά τους και εσείς αξιολογείτε κατά πόσο έχουν κατακτήσει τους στόχους που θέσατε.
Εκτός βέβαια από ρυθμική δραστηριότητα, μπορεί να αποτελέσει και δημιουργική δραστηριότητα εκτέλεσης. --Μην ξεχνάτε ότι δεν υπάρχει σταθερός εξοπλισμός στα σχολεία (το δικό μου έχει 8 κρουστά Orff και οι μαθητές στην τάξη είναι 20-23...!), οπότε προτείνετε στους μαθητές να αποδώσουν το ρυθμικό μοτίβο της ομάδας τους με όποιο τρόπο επιθυμούν (χτύπημα στο σώμα-χέρια-πόδια, σε αντικείμενα, με φωνή) συγχρονισμένα όλοι μαζί ή αναλαμβάνοντας ο καθένας μία νότα δίνοντας την "σκυτάλη" στον επόμενο! Τα παιδιά βρίσκουν ευφάνταστους τρόπους για να παρουσιάσουν την κάρτα τους στην υπόλοιπη τάξη, ενώ παίζουν μουσική ακόμη και με μηδενικά μουσικά όργανα! Το έχω δει να συμβαίνει και συνεχώς εκπλήσσομαι ευχάριστα!
Κατά την παρουσίαση κάθε ομάδας στην τάξη, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια ρουμπρίκα αξιολόγησης όπως αυτή όπου μπορείτε να θέσετε τους στόχους σας και να βαθμολογήσετε την ομάδα ή αυτή όπου έχουν τεθεί κάποιοι στόχοι (δυστυχώς στα αγγλικά---θα χρειαστεί μετάφραση), αλλά ακόμη να ζητήσετε και από τους μαθητές να προβούν σε αυτοαξιολόγηση (της ομάδας τους) και ετεροαξιολόγηση(των συμμαθητών τους).
Οι κάρτες σας μπορούν να εμπλουτίζονται, να διαφέρουν ως προς τον βαθμό δυσκολίας ανάλογα με το επίπεδο των μαθητών σας και σίγουρα θα αποτελέσουν μια από τις ευχάριστες και διασκεδαστικές δραστηριότητες στο μάθημα στο γυμνάσιο.
Πάντα συνδυάζω το τραγούδι με δραστηριότητες ακρόασης. Έτσι, τα παιδιά θα ακούσουν περισσότερες από 1 φορές το κομμάτι, θα το κατανοήσουν καλύτερα και θα το μάθουν με καλύτερη διάθεση....*Στο γυμνάσιο πολλές φορές τα αγόρια ειδικά, αρνούνται, βαριούνται να τραγουδήσουν και δυσανασχετούν.
Το τραγούδι αυτό με το φύλλο εργασίας που συνοδεύεται , μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην αρχή της σχολικής χρονιάς στην Α' γυμνασίου για να εντοπίσουμε τι ξέρουν από το Δημοτικό από Οργανογνωσία, Ιδιότητες του ήχου, στοιχεία Μορφολογίας κ.ά.. Είναι ένα κεφάτο τραγούδι που "σπάει τον πάγο", δημιουργεί ευχάριστο παιδαγωγικό κλίμα και βοηθάει την 'νέα' ομάδα να δέσει.
Στο βιβλίο της Β' γυμνασίου, στο κεφάλαιο "Ευρωπαϊκές Προδιαγραφές" αφιερώνονται 2 σελίδες για τον σπουδαίο συνθέτη κλασικής μουσικής Λούντβιχ βαν Μπετόβεν. Σίγουρα, ο κάθε εκπαιδευτικός αφιερώνει λιγότερο ή περισσότερο διδακτικό χρόνο στη γνωριμία των μαθητών με τον συνθέτη και το έργο του. Είναι διασκεδαστικό να κάνεις τους μαθητές σου να συνειδητοποιήσουν "πόσο Μπετόβεν" έχουν ακούσει ως τώρα! Πραγματικά, έχουν ακούσει πολλές συνθέσεις του, ίσως μη γνωρίζοντας ότι είναι δικές του.
Θέλοντας να εμπλουτίσω το μάθημά μου με εικόνα, ήχο για βαθύτερη κατανόηση του "φαινομένου Μπετόβεν" αλλά και των κοινωνικών συνθηκών εκείνης της εποχής, "ανακάλυψα" στο YouTube την ταινία "Beethoven lives upstairs" (1992) η οποία δεν έχει προβληθεί ποτέ στην Ελλάδα! Είναι σύντομη (50 λεπτά περίπου) και έχει ελληνικούς υπότιτλους (!!!). Στην ταινία, ο Μπετόβεν έχει μετακομίσει στο σπίτι του μικρού Κριστόφ στη Βιέννη και προσπαθεί να ολοκληρώσει την 9η Συμφωνία του ενώ η απώλεια της ακοής του είναι ήδη σε μεγάλο βαθμό. Σκιαγραφείται ο ιδιόρρυθμος χαρακτήρας του συνθέτη, δίνονται στοιχεία για τα παιδικά του χρόνια και για τον τρόπο που συνέθετε. Παρουσιάζεται καθαρά η εποχή (ντύσιμο, συνήθειες, εκπαίδευση, συνθήκες) και έμμεσα αιτιολογείται η συμπεριφορά του ανεξάρτητου και εκκεντρικού καλλιτέχνη. Η μουσική επένδυση της ταινίας γίνεται με γνωστές συνθέσεις του Μπετόβεν και δίνεται έμφαση στη διαδικασία σύνθεσης της τελευταίας του Συμφωνίας, ειδικά της Ωδής στη Χαρά (4ο μέρος).
Μπορείτε να προσπεράσετε κάποιες σκηνές της ταινίας, μειώνοντάς τη στα 40 λεπτά όσο μία διδακτική ώρα δηλαδή, και σε επόμενο μάθημα να συζητήσετε και να κάνετε δραστηριότητες ακρόασης με κομμάτια του συνθέτη.
Καλή προβολή!
!!! Το YouTube κατεβάζει συνεχώς την ταινία με ελληνικούς υπότιτλους! Αν σας ενδιαφέρει στείλτε μου ΠΜ να σας την στείλω (λόγω χωρητικότητας δεν μπορεί να ανέβει εδώ) !!!
Επίσης....τελευταία, αναθέτω την παρακολούθηση της ταινίας και τη συμπλήρωση σχετικών ερωτήσεων ως Εργασία Εξαμήνου! Σκοπός είναι περισσότερο να καταλάβουν την εποχή που έζησε ο Μπετόβεν και να τον κατανοήσουν ως άνθρωπο και ως συνθέτη--- θα δείτε ότι οι ερωτήσεις δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολες... Προτείνω στους μαθητές να την παρακολουθήσουν σε παρέες και να συμπληρώσουν ομαδικά τις ερωτήσεις παρά να αντιγράφει απλά ο ένας από τον άλλο ξεχωριστά σπίτι του! Δραστηριότητες ακρόασης και δημιουργίας θα γίνουν στην τάξη.
Μπορείτε να δείτε το Φύλλο εργασίας ακριβώς παρακάτω:
Θέλησα να εμπλουτίσω λίγο το κεφάλαιο Εικόνα και Ήχος του βιβλίου της Γ' γυμνασίου και άδραξα την ευκαιρία για να τους μιλήσω για την Προγραμματική και Απόλυτη μουσική... Να καταλάβουν τη διαφορά μέσα από την ακρόαση κομματιών στην παρακάτω άσκηση! Επέλεξα ένα cd κλασικής μουσικής από την προσωπική μου δισκοθήκη που περιείχε έργα από διάφορες μουσικές περιόδους και ξεκινήσαμε την ακρόαση αποσπασμάτων και την απάντηση των ερωτήσεων.
Η ελευθερία που υπήρχε στις ανοικτού τύπου (κατά πλειοψηφία) ερωτήσεις, επέτρεψε στους μαθητές να αφήσουν ελεύθερη τη φαντασία τους...και να καταφέρω να τους κάνω να ακούσουν και να "συμπαθήσουν" την κλασική μουσική που τόσο αποστρέφονται οι περισσότεροι.
Παραθέτω το Φύλλο εργασίας που χρησιμοποίησα.
Οι ερωτήσεις αφορούν το συγκεκριμένο cd που γράφω στην υποσημείωση, και φυσικά μπορούν να αναδιατυπωθούν σύμφωνα με αυτό που θα επιλέξει ο κάθε συνάδελφος. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και κάποια από τις έτοιμες playlists που υπάρχουν στο YouTube.
------Η 2η δραστηριότητα είναι η αγαπημένη των παιδιών!!!! Στα video που ακολουθούν, θα δείτε περισσότερο ή λιγότερο εμπνευσμένα ζωγραφικά έργα των μαθητών μου, οι οποίοι έδειξαν τεράστιο ενδιαφέρον και ενθουσιασμό για το αποτέλεσμα και σίγουρα απόλαυσαν τη διαδικασία!
(Τα βίντεο τα έφτιαξα με MovieMaker)
Βρήκα ένα διασκεδαστικό φωνητικό ζέσταμα που θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας! Τα παιδιά όταν τελειώνει η εβδομαδιαία πρόβα της χορωδίας του σχολείου μας, το τραγουδάνε ακόμα και στο δρόμο για το σπίτι! Δεν έχω προλάβει να το ολοκληρώσω βέβαια...έχουμε μάθει μόνο τις 2 μελωδίες. Σκοπός του φωνητικού ζεστάματος είναι να γίνει κάτι σαν αυτό:
Κάθε χρόνο, σε κάθε σχολική γιορτή ψάχνω κάποιο τραγούδι που να μην είναι τόσο συνηθισμένο ή γνωστό για να εμπλουτίζεται το ρεπερτόριο των μαθητών για τις σχολικές γιορτές και για να ανανεώνεται το ενδιαφέρον τους. Τραγούδια που έχουν συνηθίσει να ακούνε και να τραγουδάνε στο Δημοτικό Σχολείο, τα βρίσκουν βαρετά, ανούσια και πολλές φορές αρνούνται να τραγουδήσουν ή το κάνουν χωρίς συναίσθημα, προσοχή και ευχαρίστηση...
Στη φετινή γιορτή της 28ης Οκτωβρίου που οργάνωσε το σχολείο μας στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων στο Πολύκεντρο του Δήμου Σητείας, παρουσιάσαμε για πρώτη φορά την Μπαλάντα του Νεκρού Στρατιώτη (στίχοι: Μπ. Μπρεχτ, μουσική: Κ. Βάιλ) που έχει τραγουδήσει η Μαρία Φαραντούρη. Συνόδευσε μαθήτρια στο πιάνο.
Παραθέτω την παρτιτούρα του τραγουδιού (χειρόγραφη δυστυχώς) την οποία έγραψα καθώς δεν μπορούσα πουθενά να βρω έτοιμη.
Οι στίχοι είναι αρκετοί...Για να διατηρήσουμε αμείωτο το ενδιαφέρον των ακροατών μας, δώσαμε θεατρικότητα στην ερμηνεία μας τονίζοντας κάποιες καταλήξεις, δίνοντας μια δόση ειρωνείας στο παράλογο του πολέμου και ανέθεσα σε μια μαθήτρια να πει τους στίχους σε πρόζα (4η και 5η στροφή) ενώ η υπόλοιπη χορωδία τραγουδούσε χαμηλόφωνα. Το αποτέλεσμα μας δικαίωσε! Μακάρι να είχα κάποιο βίντεο να επισυνάψω από αυτά τα μαγικά 2-3 λεπτά που κράτησε το τραγούδι...
Για
πέμπτο Μάη πολεμάει, για ειρήνη κουβέντα καμιά
και ο φανταράκος τα βροντάει, πεθαίνει ηρωικά
Και ο Αυτοκράτωρ οργίζεται και βγάζει διαταγή
ο θάνατος αναβάλλεται η νίκη όσο αργεί
Μα ο φαντάρος κείτεται στον τάφο του δίχως ντροπή
και ξάφνου τον επισκέπτεται μία επιτροπή
Με φτυάρι και με αγιασμό ξεθάβουν το νεκρό
του λένε γύρνα στο μέτωπο και βγάλε το σκασμό
Τον εξετάζει ένας γιατρός, τον βρίσκει λίαν καλώς
κοπάνα μονάχα την κάνει ο νεκρός γιατί είναι πολύ δειλός
Τον σήκωσαν και φεύγουνε στην νύχτα τη μαγευτική
ενώ αρμοδίως τους φώτιζε σελήνη ρομαντική
Το στόμα
το σάπιο του βουτούν σε μαύρο κρασί γλυκό
και δυο νοσοκόμες του κρατούν μπροστά του γυμνό θηλυκό
με τύμπανα και ταρατατζούμ η μπάντα πάει εμπρός
για της πατρίδος το αλαλούμ παρέλαση κάνει ο νεκρός
Μπροστά του πάει ένας κύριος με φράκο παχουλός
Πολύ του καθήκοντος κύριος σαν κάθε πολίτης καλός
Σκυλιά, ποντίκια και ασβοί δακρύζουν με πατριωτισμό
στο ύψος των περιστάσεων στου έθνους τον παλμό
Στο άλλο χωριό τους δέχεται ο κόσμος με ουρλιαχτά
χλωμό το φεγγάρι κατέρχεται και το νεκρό χαιρετά
Με "ζήτω" και με "τσουμπαμπά" σημαίες και παπά
χορεύει ο νεκρός του σκοτωμού σαν μεθυσμένη μαϊμού
Μες το μεγάλο τραλαλά εχάθηκε ο νεκρός
τον βλέπουν μόνο από ψηλά αστέρι και σταυραϊτός
Ξημέρωσε ο ουρανός, τ’ άστρα έχουν χαθεί
στην μάχη πάλι πάει ο νεκρός να ξανασκοτωθεί.
Ελπίζω να σας φανεί χρήσιμη αυτή η ανάρτηση και η παρτιτούρα!
- Κρατάτε στο μάθημα 2 τρίγωνα και 2 κουδουνάκια
