Mantinada Project (δημιουργώ κρητικές μαντινάδες για τον τόπο μου!)

 Ζω στη μικρή γραφική κωμόπολη της Κρήτης, τη Σητεία...

Στη Β' Γυμνασίου, φυσικά ασχολούμαστε με το κεφάλαιο Ο Γύρος της Ελλάδας όπου οι παραδοσιακές μουσικές της πατρίδας μας παρουσιάζονται, κατακλύζουν το μάθημα, ενώ δίνεται έμφαση στα μέρη από τα οποία κατάγονται οι μαθητές κάθε τμήματος - καθώς δεν είναι όλοι κρητικοί. (Σε άλλο μάθημα αναφερόμαστε και στη μουσική των Βαλκανίων, καθώς υπάρχει σεβαστό ποσοστό μαθητών από Αλβανία και Βουλγαρία). 

Αναμενόμενο είναι να υπάρχει μεγάλη αγάπη για την κρητική μουσική και τους κρητικούς καλλιτέχνες...Βρήκα ευκαιρία λοιπόν να δημιουργήσουν τα παιδιά δικές τους μαντινάδες* πάνω σε δοσμένη, ήδη γνωστή σε αυτά μελωδία!

Πρώτα, έμαθαν χαρακτηριστική μελωδία της ανατολικής Κρήτης που συνοδεύει τις μαντινάδες.

 Άκουσαν, τραγούδησαν, ακόμη και χόρεψαν χορό σιγανό με αυτή τη μουσική, και μετά ήρθε η στιγμή της δημιουργίας. Για θέμα, τους ανάθεσα να έχουν την πόλη τους, τη Σητεία ή τη φιλία ή τη θάλασσα  (ήθελα να αποτρέψω τη δημιουργία μαντινάδων που μιλάνε για όπλα, αλκοόλ και έρωτα -- ναι, ξέρουν και τέτοιες...). 

Έδωσα το παρακάτω φύλλο εργασίας σε μέγεθος  Α5 για να δουλέψουν σε ζευγάρια ή μόνοι τους. Οι μαντινάδες συγκεντρώθηκαν, και οι μαθητές ψήφισαν τις 3 καλύτερες σε κάθε τμήμα.

     Σκέφτηκα, να δώσω στα παιδιά την ευκαιρία να ακούσουν τις δημιουργίες τους από κάποιον "σχεδόν επαγγελματία"... Πριν χρόνια είχα έναν μαθητή στη Σητεία που πλέον είναι μελλοντικός συνάδελφος καθώς σπουδάζει στο τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (Άρτα), με ειδίκευση το παραδοσιακό βιολί το οποίο είναι και το παραδοσιακό όργανο της περιοχής μου (και όχι η λύρα). Με χαρά δέχθηκε να με βοηθήσει φτιάχνοντας ο ίδιος 2 βίντεο (1 για κάθε σχολείο στο οποίο δίδασκα την τρέχουσα χρονιά) παίζοντας και τραγουδώντας τις μαντινάδες των μαθητών!!

Στο ανατολικότερο της Κρήτης μας κομμάτι

η Στεία εξεπρόβαλε σα λαμπερό διαμάντι

Μπορεί να φαίνεται μικρή και να ‘ναι σε μιαν άκρη

μα έχει σπάνιες ομορφιές που δεν θα βρεις στο χάρτη

(Μ.Μ. Β1)

Βιολί και λύρα παίζουνε στης Στείας τα σοκάκια

κι απ’ το χορό ελιώσανε τα’ μορφα πασουμάκια

(Β. Χρ. Β1)

Ω, στειακή μου ομορφιά με τα βουνά και τ’ άνθη

και με τσι κάμπους τσ’ όμορφους με μυρωδιές γεμάτοι

(Ζ.Ε., Α. Μ. Β2)

Σητεία μου πανέμορφη με τη βαθιά ιστορία

με τις ηλιόλουστες ακτές που’ χεις σε αφθονία

(Μ. Εμμ., Π. Κ. Β1)

Ρουσσοκλισιάτικο νερό και να ‘χα ένα φλιτζάνι 

να βάλω στην καρδούλα μου απού πονεί να γιάνει

(Μ. Ελπ. Β1)

Γεια σου και συ Σητεία μου που ‘χεις τσι κοπελιές σου

έχεις τσι παραλίες σου, έχεις τσι θάλασσες σου

(Δ. Α. Β2)

Στεία μου λατρεμένη μου, όμορφη σα λουλούδι

που μας μαγεύεις όλους μας μ΄ένα γλυκό τραγούδι

(Π. Α., Κ. Ι., Δ. Γ. Β2)

Αν αγαπάς τους Στειακούς μα Στειακός δεν είσαι 

τότε λιγάκι κρητικός να ξέρεις θεωρείσαι

(Ξ. Μ.Β3)

Έχει ο κόσμος ομορφιές μα ξεχωρίζει μία

Στην Κρήτη πάνω βρίσκεται η ξακουστή Σητεία

(Σ. Γ. Β3)

Από τις ομορφότερες Στεία μου είσαι πόλη

απού σε επισκέπτονται απ’ την Ελλάδα όλη

(Δ. Δ. Β2)

Στεία μου τα σοκάκια σου έχουν τις ομορφιές τους

λουλούδια ανθίζουνε παντού στις όμορφες γωνιές τους

(Α. Δ.Β1)

Απ’ τη Σητεία φίλο βρες, δεν θα το μετανιώσεις

θα σ’ αγαπά, θα σε τιμά και δεν θα σε προδώσει

(Τ. Λ. Β3)

Στεία μου με τους δρόμους σου και τα όμορφα στενά σου

που έχεις για καμάρι σου το κάστρο στην πλαγιά σου

(Χ. Ε. Β3)

Ξέρω μια πόλη μαγική που την ε-λένε Στεία

κι οι κρητικοί φημίζονται για τη φιλοξενία

(Μ. Μ. Β3)

Κάνε ένα φίλο κρητικό κι άμα σε συμπαθήσει

τότε να είσαι σίγουρος δεν θα σε παρατήσει

(Ζ.Λ.Β2)

 ✔περισσότερες πληροφορίες υπάρχουν στην περιγραφή των βίντεο✔

    Οι μαθητές άκουσαν τις μαντινάδες τους και ενθουσιάστηκαν! Αρκετοί από αυτούς γνώριζαν ήδη τον βιολάτορα και δεν πίστευαν στα αυτιά τους πόσο ολοκληρωμένα ακούγονταν όλες οι μαντινάδες στο σύνολό τους! Μιλήσαμε για το βιολί και το λαούτο και τη δεξιότητα της αυτοσχέδιας δημιουργίας μαντινάδων από πολλούς καλλιτέχνες. Πραγματικά, όλοι απολαύσαμε τη διαδικασία και όταν διαχύθηκε η δραστηριότητα στους εκπαιδευτικούς του σχολείου μας όλοι ενθουσιάστηκαν και απόρησαν για τα κρυμμένα ταλέντα που υπάρχουν στα γυμνάσια της πόλης...

Επόμενος σταθμός για τη νέα σχολική χρονιά είναι το εργαστήριο παραδοσιακών κρητικών οργάνων που εγκαινιάστηκε στην πόλη μας!

👉 Μπορείτε να πραγματοποιήσετε την παραπάνω δραστηριότητα σε όποιο μέρος της Ελλάδας και αν βρίσκεστε, αξιοποιώντας την παραδοσιακή μουσική της περιοχής σας για δημιουργία από τους μαθητές σας και αναθέτοντας σε παιδιά που ασχολούνται με παραδοσιακά όργανα, να ντύσουν μουσικά τις συνθέσεις των συμμαθητών τους!

Περιμένω τις εντυπώσεις σας!

__________________

* μαντινάδα= ποίημα που αποτελείται από δυο στίχους που συνήθως είναι δεκαπεντασύλλαβοι σε ομοιοκαταληξία ή και τέσσερα ημιστίχια που δεν ομοιοκαταληκτούν απαραίτητα. Ειδικότερα, η κρητική μαντινάδα διακρίνεται για την ιδιάζουσα έκφραση, το μεστό της φράσης και αντανακλά τα αισθήματα, τη σκέψη και τη ζωή του κρητικού λαού. (πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%AC%CE%B4%CE%B1 )